Pretskazivanja Božijih poslanika, a.s., o Muhammedu, s.a.v.a.

Pretskazivanja Božijih poslanika, a.s., o Muhammedu, s.a.v.a.

Časni Kur'an izričito je naglasio da historija čovječanstva započinje fenomenom vjerovjesništva, izabiranjem i slanjem poslanika koji su svoja društva upućivali i vodili boljem životu i savršenijoj čovječnosti. Prema tome, možemo zaključiti da se bljesak vjerovjesništa i pojava poslanika u ljudskim zajednicama smatraju početkom historije čovječanstva.

Svevišnji Allah kaže:

كَانَ النَّاسُ أُمَّةً وَاحِدَةً فَبَعَثَ اللَّهُ النَّبِيِّـْنَ مُبَشِّرِينَ وَمُنذِرِينَ وَأَنزَلَ مَعَهُمُ الْكِتَـٰبَ بِالْحَقِّ لِيَحْكُمَ بَيْنَ النَّاسِ فِيمَا اخْتَلَفُواْ فِيهِ وَمَا اخْتَلَفَ فِيهِ إِلَّا الَّذِينَ أُوتُوهُ مِنْ بَعْدِ مَا جَآءَتْهُمُ الْبَيِّنَـٰتُ بَغْيًا بَيْنَهُمْ فَهَدَى اللَّهُ الَّذِينَ ءَامَنُواْ لِمَا اخْتَلَفُواْ فِيهِ مِنَ الْحَقِّ بِإِذْنِهِ وَاللَّهُ يَهْدِى مَن يَشَآءُ إِلَىٰ صِرَاطٍ مُّسْتَقِيمٍ

Ljudi bijahu jedna zajednica i Allah je slao vjerovjesnike, radosnih vijesti donositelje i opominjatelje. I po njima je Knjigu s Istinom objavljivao da ljudima presuditelj bude u onome u čemu se oni razilaziše. A razilaziše se baš oni kojima je Knjiga data, sve iz zavisti međusobne nakon što su im došli Dokazi Jasni! I Allah je odredbom Svojom napućivao vjernike Istini u onome u čemu se ljudi razilaze. A Allah koga hoće na Pravi Put upućuje.[1]

Slanje poslanika proizašlo je iz Božije mudrosti i milosti jer poslanici sa sobom nose upute, preusmjeravaju čovjeka iz doline nagona na polje razuma, a prepiranja i neslaganja, zasnovana na nagonima i sili, preusmjeravaju prema logici zakona. Ljudsko društvo je preko poslanstava izašlo iz isključivo materijalnog života i ušlo u polje razuma i duhovnosti. Dar ovih poslanstava za čovjeka bila je povezanost proizašla iz vjerovanja, koja je iznad krvne i biološke povezanosti.

Međutim, upravo zbog toga ljudski odnosi su se promijenili: materijalni odnosi ponovo su se uzdigli na nivo duhovnih odnosa. Razilaženja koja su se pojavila nakon pojavljivanja poslanstava bila su obilježena kao duhovna, vjerska i misaona razilaženja, jer uzroci i razlozi prepiranja i neslaganja među ljudima ne samo da nisu nestali nakon što su poslanici donijeli vjeru i doktrinu već su se nastavili i postali još raznovrsniji, jer sad osnova razilaženja nije više bio nagon, već sami zakoni. Prema tome, zakon proizišao iz vjere može biti čvrst i postojan osnov za ljudsko jedinstvo, saradnju i razvoj.[2]

Imam Ali ibn Ebu Talib, a.s., u prvom govoru u Nehdžu-l-belagi, poslije objašnjavanja historije stvaranja svijeta, stvaranja Adema, a.s., te njegovog nastanjivanja na zemlji, kaže da su poslanstva i njihov kontinuitet u vremenu osovine historije čovjeka i njegovog kretanja ka savršenstvu, kao što i časni Kur'an svojom posebnom analizom historije izričito naglašava ovu činjenicu.

Imam Ali kaže:

وَاصْطَفى سُبْحَانَهُ مِنْ وَلَدَهِ أَنْبيَاءَ أَخَذَ عَلَى الْوَحْيِ مِيثَاقَهُمْ، وَعَلَى تَبْليغِ الرِّسَالَةِ أَمَانَتَهُمْ،  لَمَّا بَدَّلَ أَكْثَرُ خَلْقِهِ عَهْدَ اللهِ إِلَيْهِمْ، فَجَهِلُوا حَقَّهُ، واتَّخَذُوا الاَْنْدَادَ مَعَهُ، وَاجْتَالَتْهُمُ الشَّيَاطِينُ عَنْ مَعْرفَتِهِ، وَاقتَطَعَتْهُمْ عَنْ عِبَادَتِهِ، فَبَعَثَ فِيهمْ رُسُلَهُ، وَوَاتَرَ إِلَيْهِمْ أَنْبِياءَهُ، لِيَسْتَأْدُوهُمْ مِيثَاقَ فِطْرَتِهِ، وَيُذَكِّرُوهُمْ مَنْسِيَّ نِعْمَتِهِ، وَيَحْتَجُّوا عَلَيْهِمْ بَالتَّبْلِيغِ، وَيُثِيرُوا لَهُمْ دَفَائِنَ الْعُقُولِ، وَيُرُوهُمْ آيَاتِ الْمَقْدِرَةِ: مِنْ سَقْف فَوْقَهُمْ مَرْفُوع، وَمِهَاد تَحْتَهُمْ مَوْضُوع، وَمَعَايِشَ تُحْيِيهِمْ، وَآجَال تُفْنِيهمْ، وَأَوْصَاب تُهْرِمُهُمْ، وَأَحْدَاث تَتَابَعُ عَلَيْهِمْ، وَلَمْ يُخْلِ اللهُ سُبْحَانَهُ خَلْقَهُ مِنْ نَبِيٍّ مُرْسَل، أَوْ كِتَاب مُنْزَل، أَوْ حُجَّة لاَزِمَة، أَوْ مَحَجَّة قَائِمَة، رُسُلٌ لا تُقَصِّرُ بِهِمْ قِلَّةُ عَدَدِهِمْ، وَلاَ كَثْرَةُ المُكَذِّبِينَ لَهُمْ: مِنْ سَابِق سُمِّيَ لَهُ مَنْ بَعْدَهُ، أَوْ غَابِر عَرَّفَهُ مَنْ قَبْلَهُ.

عَلَى ذْلِكَ نَسَلَتِ القُرُونُ، وَمَضَتِ الدُّهُورُ، وَسَلَفَتِ الاْباءُ، وَخَلَفَتِ الأَبْنَاءُ.

إِلَى أَنْ بَعَثَ اللهُ سُبْحَانَهُ مُحَمَّدًا(صَلَّى اللهُ عَلَيهِ وَآلِه) لاِِنْجَازِ عِدَتِهِ وَتَمامِ نُبُوَّتِهِ، مَأْخُوذًا عَلَى النَّبِيِّينَ مِيثَاقُهُ، مَشْهُورَةً سِمَاتُهُ، كَرِيمًا مِيلادُهُ. وَأهْلُ الْأَرْضِ يَوْمَئِذ مِلَلٌ مُتَفَرِّقَةٌ، وَأَهْوَاءٌ مُنْتَشِرَةٌ، وَطَرَائِقُ مُتَشَتِّتَةٌ، بَيْنَ مُشَبِّه للهِِ بِخَلْقِهِ، أَوْ مُلْحِد في اسْمِهِ، أَوْ مُشِير إِلَى غَيْرهِ، فَهَدَاهُمْ بهِ مِنَ الضَّلاَلَةِ، وَأَنْقَذَهُمْ بمَكانِهِ مِنَ الجَهَالَةِ.

ثُمَّ اخْتَارَ سُبْحَانَهُ ِلُمحَمَّدٍ، صَلَّى اللهُ عَلَيهِ وَآلِهِ، لِقَاءَهُ، وَرَضِيَ لَهُ مَا عِنْدَهُ، فَأَكْرَمَهُ عَنْ دَارِالدُّنْيَا، وَرَغِبَ بِهَ عَنْ مُقَارَنَةِ البَلْوَى، فَقَبَضَهُ إِلَيْهِ كَرِيمًا، وَخَلَّفَ فِيكُمْ مَا خَلَّفَتِ الاَْنْبيَاءُ في أُمَمِها، إذْ لَم يَتْرُكُوهُمْ هَمَلًا، بِغَيْر طَريق واضِح، ولَاعَلَم قَائِم.

“Iz potomstva njegova Uzvišeni je izabrao vjerovjesnike i uzeo jamstvo njihovo za objavu Svoju i obavezao ih na nošenje poruke Božije. Vremenom su mnogi ljudi iznevjerili povjerenje Božije, zanemarili pravo Njegovo i pomiješali utvare zajedno s Njim. Šejtan ih je odvratio od poznavanja Njega i držao ih daleko od služenja Njemu. Onda im je Allah uputio poslanike Svoje i niz vjerovjesnika Svojih da bi ispunili prisegu Stvaranja Prvotnog, podsjetili ih na dar Njegov zaboravljeni, potakli ih poučavanjem, otkrili im skrivena svjetla spoznaje, pokazali im znake svemoći Njegove: nebesa uzdignuta nad njima, zemlju rasprostrtu pod njima, sredstva za život kojima su opskrbljeni, smrt koja ih zaustavlja, poteškoće koje ih troše i nezgode koje se nad njima smjenjuju.

Allah nije nikada dopustio da stvorovi Njegovi ostanu bez od Njega poslatog vjerovjesnika ili od Njega spuštene poslanice ili dokaza obavezujućeg ili puta jasnog. Ti poslanici bijahu takvi da se ne osjećahu slabima zato što ih bijaše malo, a poricatelja njihovih mnogo. Među njima je bio ili prethodnik koji bi imenovao sljedećega ili sljedeći kojeg je predstavio prethodnik.

I tako je proticalo vrijeme i smjenjivala se različita razdoblja; očevi su odlazili, a sinovi su zauzimali mjesta njihova, sve dok Allah nije poslao Muhammeda – neka je blagoslov Božiji na njega i na porodicu njegovu! – kao vjerovjesnika Svoga u ispunjenju obećanja datog i upotpunjenju vjerovjesništva. Svjedočenje za nj bilo je uzeto od svih vjerovjesnika. Lik njegov bio je dobro poznat, a rođenje njegovo časno. Ljudi na Zemlji u to doba bijahu razdijeljeni u sljedbe različite, ciljevi im bijahu razdvojeni, a puti mnogostruki. Oni su ili uspoređivali Boga sa stvorovima Njegovim, ili iskrivljavali imena Njegova, ili se obraćali drugima pored Njega. Preko njega On ih je izveo iz zablude i izvukao iz neznanja.

Potom je Uzvišeni dodijelio Muhammedu – Allah blagoslovio njega i potomstvo njegovo! – susret sa Sobom i odredio da mu pripadne ono što je u Njega, počastio ga odlaskom sa svijeta ovog i ostavljanjem mjesta iskušavanja. On ga je zato povukao Sebi s počašću. Neka Allah blagoslovi njega i potomstvo njegovo!

Ali, on je vama ostavio isto što su drugi vjerovjesnici ostavljali narodima svojim,[3] jer vjerovjesnici nikad ne ostavljahu svoj narod neupućenim, bez puta jasnoga i bez znaka postojanog.”[4]

Nagovještaji prethodnih poslanika o budućim bili su veoma korisni za ljude tog vremena kao i za buduće generacije. Tako su im otvarali oči, pripremali ih za doček poslanika o kojem su bili obaviješteni, da budu potpuno spremni, bez i najmanje sumnje ili dvojbe o njemu kada se pojavi, a i uvećavali im sigurnost i povjerenje, jer kad srcima zavlada beznađe, ono obuhvati cijelu dušu i vodi misli u pravcu zla i iznevjere. Prema tome, radosna vijest o dolasku poslanika-obnovitelja odstranjuje svaku vrstu beznađa iz srca koja iščekuju da se stanje u društvu popravi i usmjerava ih na želju za životom i da pokucaju na vrata dobra.

Ovakve radosne vijesti uvećavaju vjeru vjernika u poslanstvo njihovih poslanika, a nevjernicima dovode u sumnju njihove stavove te tako slabe njihov otpor prema istini i pripremaju teren za prihvatanje poslanikovog poziva. Ukoliko ovakva radosna vijest ulije sigurnost, nema potrebe tražiti mu'džizu od poslanika, a kako je vjerovjesništvo puno radosnih vijesti, ono prodornije djeluje na srca i bliži ih vjerovanju u poslanstvo, štiti narod od iznenadnih pritisaka zbog neočekivanih dešavanja, dok poslanikov poziv ne postane stalni stanovnik srca ljudi.

Svi poslanici su jednako postupali: prethodni poslanik davao je radosnu vijest o dolasku narednog, a naredni poslanik vjerovao je u prethodnog. Pored navoda i primjera koje ćemo obrazložiti u narednom dijelu diskusije, 81. ajet sure Ali Imran govori o načinu na koji su se prenosili ovi nagovještaji.