Obraćanje majci Abdullaha ibn Umejra
Obraćanje majci Abdullaha ibn Umejra
Jedan od prijatelja Husejna ibn Alija bio je čovjek iz plemena Kelb. Zvao se Abdullah ibn Umejr, a zvali su ga i Ebu Veheb. On je sa svojom majkom i suprugom krenuo iz Kufe da pomogne Imamu.
Abdullah ibn Umejr je ubijen s grupom Imamovih prijatelja prilikom napada jedne grupe pod zapovjedništvom Šimra na lijevo krilo Imamovih snaga. On je u odbijanju ovog napada pokazao začuđujuću izdržljivost. Nakon što je pobio veliki broj konjanika i pješadije neprijateljske vojske, odsjekli su mu desnu ruku, jednu nogu, onda ga zarobili i odmah pred redovima svojih vojnika krvnički ubili, raskomadavši njegovo tijelo kopljima i mačevima.
Njegova supruga, koja je bila među šatorima, otišla je na poprište i sjela pored njegovog raskomadanog beživotnog tijela te čisteći krv s njegovog lica i glave rekla:
“Sretan neka ti bude Džennet! Moj zahtjev Bogu, koji ti je darovao Džennet, jest da i mene pridruži tebi.”
U tom momentu je Šimrov sluga po imenu Rustem, po njegovom naređenju, toljagom napao Abdullahovu ženu, razbio joj glavu i ubio je tako da je njeno beživotno tijelo palo na zemlju pored supruga i time je ona postala jedina žena šehid na Kerbeli.
Šimrov sluga je potom Abdullahovu glavu odvojio od tijela i bacio je prema šatorima. Abdullahova majka, koja je bila među šatorima, uzela je sinovu glavu i očistila krv i prašinu s njegovog lica. Zatim je držeći potporanj šatora u ruci krenula prema vojsci, ali Imam je naredio da je vrate prema šatorima obrativši joj se:
“Zaslužila si lijepu nagradu podržavajući moju porodicu (Ehli bejt), Bog ti milost darova, vrati se prema šatorima jer je obaveza džihada s tebe skinuta.”
Abdullahova majka je poslušala Imamovu naredbu i vratila se šatorima rekavši:
“Bože moj! Ne uskraćuj mi nadu.” Imam joj je odgovorio: “Bog ti neće uskratiti nadanje.” [1]
فَقَالَ الْحُسَيْنُ، عَلَيهِ السَّلامُ: جُزِيتُمْ مِنْ أَهْلِ بَيْتِي خَيْراً، ارْجِعِي إِلَى النِّسَاءِ، رَحِمَكِ اللَّهُ! فَانْصَرَفَتْ إِلَيْهِنَّ وَ لَمْ يَزَلِ الْكَلْبِيُّ يُقَاتِلُ حَتَّى قُتِلَ، رِضْوَانُ اللَّهِ عَلَيْهِ
لا يَقْطَعُ اللهُ رَجَائَكِ
Razmatranje jedne historijske greške
Treba skrenuti pažnju znanstvenika i učenjaka na jednu naučnu činjenicu. Naime, kada se u historijskim izvorima, knjigama o događaju na Kerbeli i životopisima prenosioca predaja i hadisa govori o ličnosti iz porodice Kelba, njegovoj supruzi i majci i njegovoj pogibiji, na način kako je već navedeno, osoba s ovim odlikama se ponekad spominje pod imenom Abdullah ibn Umejr el-Kelbi, a ponekad pod imenom Veheb ibn Abdullah el-Kelbi. S druge strane, s obzirom na to da je u predajama nekih knjiga o događaju na Kerbeli i nekim historijskim izvorima zabilježeno da je na Kerbeli među prijateljima Husejna ibn Alija bio čovjek pod imenom Veheb, koji je tek bio prešao iz kršćanstva na islam, to se, pogrešno, bilo sve ili samo neke činjenice koje smo naveli u vezi s Abdullahom ibn Umejrom pod imenom Veheb el-Kelbi, navode u vezi s ovim čovjekom po imenu Veheb, koji je bio kršćanin, a neke činjenice u vezi s ovim kršćaninom se opet spominju u životopisu Veheba el-Kelbija. Zbog ove nesređenosti u nekim historijskim izvorima, u nekim knjigama prilikom nabrajanja prijatelja imama Husejna spominje se Abdullah ibn Umejr, Veheb ibn Abdullah el-Kelbi i Veheb kršćanin, a u nekim drugim knjigama spominje se samo jedan čovjek po imenu Veheb, a ne spominju se ni Abdullah ibn Umejr, koji je sigurno na Kerbeli postao šehid, niti se spominje drugi Veheb, a ponekad se pak spominje Abdullah ibn Umejr, dok se ne spominje nijedan Veheb.[2] Budući da su se historičari, po običaju, samo zadovoljili prenošenjem, predaje su ostale u tom okviru i, kao što smo ukazali, svaki autor ili historičar prednost je davao predaji nekog od prijašnjih autora prenoseći samo to, a neki su samo pristupili oprezno.
Abdullah ibn Umejr ili Veheb ibn Abdullah
Sada ćemo ukratko naše mišljenje staviti istraživačima na raspolaganje: po našem mišljenju, među šehidima nije bio čovjek iz plemena Kelb pod imenom Veheb ibn Abdullah, kako se navodi u El-Luhufu, Mektelu-l-Husejnu od Harazmija i nekim drugim knjigama, već je taj šehid iz spomenutog plemena bio Abdullah ibn Umejr el-Kelbi, koji je spomenut u nekim historijskim izvorima, pouzdanijim i važnijim knjigama napisanim o događajima na Kerbeli te nekim knjigama nauka ridžal, kao što su Ridžal od šejh Tusija i Tenkihu-l-mekal, i kojega su ubrajali u prijatelje Zapovjednika vjernih i Husejna ibn Alija.
Mala je vjerovatnoća da su na Kerbeli bila dvojica jako sličnih, jedan pod imenom Abdullah ibn Umejr el-Kelbi, a drugi Veheb ibn Abdullah el-Kelbi. Kao prvo, teško je prihvatljivo da u jednoj malobrojnoj skupini od najviše stotinu i pedeset ljudi dvojica imaju identična obilježja, naprimjer da su oba iz istog plemena, da su obojica poveli sa sobom i majku i suprugu, da su im detalji i način pogibije isti, da majke obojice isto reaguju i imam Husejn im na isti način odgovora itd.
Drugo, u zijaretu Nahije mukaddese, u kojem se spominju imena šehida i u najmanju ruku imena najpoznatijih i najpožrtvovanijih od njih, pored ostalih šehida, spominje se Abdullah ibn Umejr el-Kelbi, ali se ne spominje Veheb, a nije moguće da hazreti Mehdi, s.a., s toliko njegovih osjećanja i samilosti, propusti da spomene takvog čovjeka koji je pretrpjevši takav zločin ubijen, njegova supruga pored njega ubijena, a njegova majka pokazala toliku vjernost i predanost svom Imamu.
Razlog greške
Ono što je uzrokovalo da historičari i pisci knjige o događajima na Kerbeli pogriješe jest činjenica da je nadimak Abdullaha ibn Umejra bio Ebu Veheb, a nadimak njegove supruge Umm Veheb, s tim da su manje obraćali pažnju na nadimak samog Abdullaha u odnosu na nadimak njegove supruge. Kada su vidjeli da se u dešavanjima na dan Ašure spomnje Umm Veheb, koja je nastojala da ide na bojno polje itd., pomislili su da je ova Umm Veheb, s obzirom na to da je bila toliko uporna i imala takve osobine, bila zapravo majka nekog Veheba koji je lično bio na Kerbeli i koji je sa spomenutim detaljima poginuo. Postepeno, Abdullah ibn Umejr je od Ebu Veheba el-Kelbija prešao na Veheba el-Kelbija i vremenom, prenoseći se iz jedne knjige u drugu, Umm Veheb je od majke nekog šehida postala supruga šehida koji se zvao Abdullah ibn Umejr, čiji je nadimak bio Ebu Veheb. Majka Ebu Veheba je zaista bila na Kerbeli, i imam Husejn jest proučio dovu za nju i tješio je, ali njen nadimak nije bio Umm Veheb, jer i da je imala nadimak po sinovljevom imenu, on je u tom slučaju trebao glasiti Umm Abdullah. Svakako u historijskim izvorima i knjigama Ridžal postoji mnogo sličnih grešaka koje se događaju zbog sličnosti imena više ljudi, s obzirom na to da je među Arapima bio običaj da se ljudi ponekad spominju po vlastitom imenu, ponekad po nadimku, priimenu, a ponekad sa sve troje, dok su pojedini imali i više nadimaka i priimena. Ovo je naše mišljenje o greški koja se dogodila u slučaju Abdullaha ibn Umejra, Ebu Veheba ili Veheba ibn Abdullaha, a što se tiče pojedinosti o Vehebu koji je bio kršćanin, ako je uopće postojao, one traže posebno istraživanje, koje izlazi iz okvira teme ove knjige.
[1] Ensabu-l-enšaf, sv. 3, str. 194; Mektelu-l-Husejn, sv. 2, str. 22; Biharu-l-envar, sv. 45, str. 27; El-Menakib, sv. 4, str. 219.
[2] Na primjer u knjizi El-Luhuf nije spomenut Abdullah ibn Umejr niti događaji vezani za njega, a dio događaja vezanih za Veheba, koji je bio kršćanin, pripisuju se Vehebu ibn Dženahu el-Kelbiju.
