Od prisege do primirja
Od prisege do primirja
Govor Imama Hasana, a.s., na dan pogibije njegovog oca
Većina historičara je prenijela da je Imam Hasan, a.s., ujutro, poslije noći u kojoj je ukopao svog oca, održao sljedeći govor:
أَيُّهَا النَّاسُ فِي هَذِهِ اللَّيْلَةِ نَزَلَ الْقُرْآنُ، وَفِي هَذِهِ اللَّيْلَةِ رُفِعَ عِيسَى ابْنُ مَرْيَمَ، وَفِي هَذِهِ اللَّيْلَةِ قُتِلَ يُوشَعُ بْنُ نُونٍ، وَفِي هَذِهِ اللَّيْلَةِ مَاتَ أَبِي أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ، عَلَيهِ السَّلَامُ، وَاللهِ لَا يَسْبِقُ أَبِي أَحَدٌ كَانَ قَبْلَهُ مِنَ الْأَوْصِيَاءِ إِلَى الْجَنَّةِ وَلَا مَنْ يَكُونُ بَعْدَهُ وَإِنْ كَانَ رَسُولُ اللهِ، صَلَّى اللهُ عَلَيهِ وَآلِهِ، لَيَبْعَثُهُ فِي السَّرِيَّةِ، فَيُقَاتِلُ جَبْرَئِيلُ عَنْ يَمِينِهِ، وَمِيكَائِيلُ عَنْ يَسَارِهِ، وَمَا تَرَكَ صَفْرَاءَ وَلَا بَيْضَاءَ إِلَّا سَبْعَمِائَةِ دِرْهَمٍ فَضَلَتْ مِنْ عَطَائِهِ، كَانَ يَجْمَعُهَا لِيَشْتَرِيَ بِهَا خَادِمًا لِأَهْلِهِ.
„O ljudi, u ovoj noći spušten je Kur'an, u ovakvoj noći podignut je Isa, sin Merjemin, u ovakvoj noći ubijen je Juša ibn Nun, i u ovakvoj noći umro je moj otac, Zapovjednik vjernika. Tako mi Allaha, niko neće prestići moga oca u Džennetu od nasljednika poslanika, prije njega niti poslije njega. Poslanik ga je slao u boj pa se Džebrail borio s njegove desne, a Mikail s lijeve strane. Nije za sobom ostavio ni zlata ni srebra osim 700 dirhema viška od njegove plate. Sakupljao ih je da kupi slugu za svoju porodicu.“[1]
Šejh Mufid u knjizi El-Iršad prenio je ovaj govor u sljedećem obliku: „Prenio je Ebu Mihnef Lut ibn Jahja da mu je ispričao Eš'es ibn Suvar od Ebu Ishaka es-Sebi'ija i drugih da su govorili: ‘Ujutro nakon noći u kojoj je preselio Zapovjednik vjernika, Hasan ibn Ali je održao govor, zahvalio se Allahu i veličao Ga. Proučio je salavat na Allahovog Poslanika, a zatim je rekao:
لَقَدْ قُبِضَ فِي هَذِهِ اللَّيْلَةِ رَجُلٌ لَمْ يَسْبِقْهُ الْأَوَّلُونَ بِعَمَلٍ، وَلَمْ يُدْرِكْهُ الْآخِرُونَ بِعَمَلٍ، لَقَدْ كَانَ يُجَاهِدُ مَعَ رَسُولِ اللهِ، صَلَّى اللهُ عَلَيهِ وَآلِهِ، فَيَقِيهِ بِنَفْسِهِ، وَكَانَ رَسُولُ اللهِ، صَلَّى اللهُ عَلَيهِ وَآلِهِ، يُوَجِّهُهُ بِرَايَتِهِ، فَيَكْنِفُهُ جَبْرَئِيلُ عَنْ يَمِينِهِ، وَمِيكَائِيلُ عَنْ شِمَالِهِ، وَلَا يَرْجِعُ حَتَّى يَفْتَحَ اللهُ عَلَى يَدَيْهِ، وَلَقَدْ تُوُفِّيَ فِي اللَّيْلَةِ، الَّتِي عُرِجَ فِيهَا بِعِيسَى بْنِ مَرْيَمَ، وَالَّتِي قُبِضَ فِيهَا يُوشَعُ بْنُ نُونٍ وَصِيُّ مُوسَى، وَمَا خَلَّفَ صَفْرَاءَ وَلَا بَيْضَاءَ إِلَّا سَبْعَمِائَةِ دِرْهَمٍ فَضَلَتْ عَنْ عَطَائِهِ، أَرَادَ أَنْ يَبْتَاعَ بِهَا خَادِمًا لِأَهْلِهِ.
‘U ovoj noći preuzeta je duša čovjeka kojega niti su prijašnji prestigli u djelu niti će ga potonji stići. Doista, borio se uz Allahovog Poslanika pa ga je čuvao svojom dušom. Poslanik ga je slao sa svojom zastavom pa ga je Džebrail s desne, a Mikail s lijeve strane štitio, i nije se vraćao sve dok Allah nije dao pobjedu njegovoj ruci. Doista je on preselio u noći u kojoj je uzdignut Isa, sin Merjemin, u kojoj je preuzeta duša Juše ibn Nuna, Musaovog nasljednika, za sobom nije ostavio zlata ni srebra osim 700 dirhema, što je bio višak od njegove plate, kojim je htio kupiti slugu za svoju porodicu.’ Tada se zagrcnuo suzama, a narod zaplakao s njim, pa je opet progovorio:
أَنَا ابْنُ الْبَشِيرِ، أَنَا ابْنُ النَّذِيرِ، أَنَا ابْنُ الدَّاعِي إِلَى اللهِ بِإِذْنِهِ، أَنَا ابْنُ السِّرَاجِ الْمُنِيرِ، أَنَا مِنْ أَهْلِ بَيْتٍ أَذْهَبَ اللهُ عَنْهُمُ الرِّجْسَ وَطَهَّرَهُمْ تَطْهِيرًا، أَنَا مِنْ أَهْلِ بَيْتٍ فَرَضَ اللهُ مَوَدَّتَهُمْ فِي كِتَابِهِ، فَقَالَ تَعَالَى:
‘Ja sam sin donosioca radosnih vijesti, ja sam sin donosioca opomene, ja sam sin pozivatelja k Allahu po Njegovoj dozvoli, ja sam sin svjetiljke koja obasjava, ja sam iz porodice od koje je Svevišnji Allah odstranio prljavštinu i očistio je potpunim čišćenjem, ja sam iz porodice prema kojoj je ljubav Svevišnji Allah učinio obaveznom u Svojoj Knjizi kada je rekao:
﴿قُل لَّا أَسْأَلُكُمْ عَلَيْهِ أَجْرًا إِلَّا الْمَوَدَّةَ فِي الْقُرْبَىٰ وَمَن يَقْتَرِفْ حَسَنَةً نَّزِدْ لَهُ فِيهَا حُسْنًا إِنَّ اللهَ غَفُورٌ شَكُورٌ﴾
Ti reci: ‘Ja ne tražim od vas nikakve nagrade, osim ljubavi za bližnje!’ A ko učini lijepo djelo, Mi ćemo njemu za to povećati dobro.
فَالْحَسَنَةُ مَوَدَّتُنَا أَهْلَ الْبَيْت.
Lijepo djelo je ljubav prema nama, Ehli bejtu.'’“[2]
[1] El-Emali, str. 192.
[2] Pored El-Iršad, predaja je prenesena i u Emalit-Tusi, Tefsir furat i u mnogim knjigama ehli sunneta preneseno je slično dvjema prethodnim predajama. Vidi: Mulhakatu ihkakil-hakk, sv. 11, str. 182-193.
